Χθὲς ἡ Ὀρθόδοξος Ἑκκλησία ἑώρτασε τὸ μαρτύριο στὴν Πόλι, τὸ 1821, τοῦ Γρηγορίου Ε΄.
«Ο Πατριάρχης είχε τεθή επικεφαλής εκστρατείας εναντίον των διαφωτιστικών ιδεών αφορίζοντας πρόσωπα όπως τον Ρήγα Φεραίο, καταδικάζοντας τα νεωτερικά ρεύματα ιδεών και απειλώντας με αφορισμό όσους διάβαζαν ύποπτα βιβλία…Οι Φιλικοί πολλές φορές χρησιμοποίησαν το όνομα του Πατριάρχη όπως και του Τσάρου ζητώντας έτσι κάποια ηθική συνδρομή αλλά και για το ηθικό των μυημένων…Εν τω μεταξύ, ο Σουλτάνος, υπό την πίεση ακραίων μουσουλμανικών διαδηλώσεων κατά των Ελλήνων, ζήτησε από τον Σεϊχουλισλάμη Χατζή Χαλίλ να εκδώσει διαταγή (φετβά), σχετικά με τη γενική σφαγή των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Ο Χατζή Χαλίλ, ύστερα από διαβουλεύσεις με τον Γρηγόριο, ο οποίος του ξεκαθάρισε πως ο ίδιος και το Γένος ήταν αμέτοχοι στην επανάσταση, και βασιζόμενος σε ένα εδάφιο του Κορανίου, αρνήθηκε να εκδώσει τὸν φετβά τoυ Σουλτάνου, ο οποίος εξοργισμένος τον τιμώρησε με θάνατο και θεώρησε υπεύθυνο και τον Γρηγόριο Ε’. Mετά τη λειτουργία του Πάσχα (10 Απριλίου 1821) ο Γρηγόριος συνελήφθη, κηρύχθηκε έκπτωτος και φυλακίστηκε. Το απόγευμα της ίδιας μέρας απαγχονίστηκε στην κεντρική πύλη του Πατριαρχείου, όπου παρέμεινε κρεμασμένος για τρεις ημέρες, εξευτελιζόμενος από τον όχλο. Κατόπιν, μια ομάδα τριών Εβραίων αγόρασαν το πτώμα του, το περιέφεραν στους δρόμους και το έριξαν στον Κεράτιο Κόλπο. Τα ονόματα των τριών αυτών Εβραίων ήταν Μουτάλ, Μπιταχί και Λεβύ» (Βικιπαιδεία)
Τέσσερα τινά:
1- Ὡς ἡγέτης τοῦ Γένους τῶν Ἑλλήνων στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία, μὲ τὸν τίτλο τοῦ Μιλλέτμπασι, ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἦτο, κατὰ νόμον, ὑπεύθυνος γιὰ τὴν συμπεριφορὰ τοῦ ἑλληνικοῦ μιλλετίου, γι’αὐτὸ καὶ ἐτιμωρήθη ἀπὸ τὸν Σουλτᾶνο-Αὐτοκράτορα.Ο Χατζή Χαλίλ Εφέντης στα Τούρκικα (Hacı Halil Efendi) ήταν Οθωμανός αξιωματούχος και ένα απο τα πρώτα θύματα της επανάστασης του 1821. Ο Χατζή Χαλίλ ήταν Σεϊχουλισλάμης, δηλαδή [Μιλλέτμπασι], ο ανώτατος θρησκευτικός αρχηγός των Οθωμανών. Με την έκρηξη της επανάστασης στην Βλαχία και την αποκάλυψη των σχεδίων της Φιλικής Εταιρείας ο Σουλτάνος ζητάει απο τον Χατζή Χαλίλ να εκδώσει διαταγή (φετβά) με την οποία να επιτραπούν σφαγές κατά των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης. Ο Χατζή Χαλίλ αρνήθηκε ζητώντας μια μικρή παράταση (χρόνο μέχρι να έρθει σε συνεννόηση με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄). Ο Πατριάρχης είχε διαχωρίσει τη θέση του, καθώς είχε αφορίσει επισήμως την επανάσταση. Έτσι, αφού διαβεβαίωσε τον Σεϊχουλισλάμη ότι ο ίδιος και το Γένος ήταν αμέτοχο στην εξέγερση του Υψηλάντη, τον ικέτεψε να τον προστατέψει.Ύστερα από διαβουλεύσεις, ο Χατζή Χαλίλ ζήτησε από τον Σουλτάνο διαχωρισμό μεταξύ αθώων και ενόχων, όπως επίτασσε το Κοράνι, και αρνήθηκε να εκδώσει τὸν φετβά. Ο Σουλτάνος όμως οργισμένος καθαίρεσε τον Χατζή Χαλίλ από την θέση του και τον εξόρισε στη Λήμνο.Πριν αναχωρήσει όμως γι’ αυτήν βασανίστηκε και υπέκυψε στα τραύματά του, αφήνοντας έτσι την τελευταία του πνοή στην Κωνσταντινούπολη. Ο Χατζή Χαλίλ Εφέντης αποτελεί μια από τις ευγενέστερες μορφές της επανάστασης του 1821. Ο ιστορικός Δημήτριος Καμπούρογλου [1852-1942] είχε προτείνει να δοθεί το όνομα του σε δρόμο της Αθήνας. (Βικιπαιδεία)
2 – Μεταξὺ τῶν Ἑλλήνων ἐμπόρων καὶ τῶν Ἑβραίων ἐμπόρων ὑπῆρξε οἰκονομικὴ ἀντιδικία ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τῆς μετοικήσεως τῶν Ἑβραίων στὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία, στὸν ΙΣΤ’αἰῶνα, ὅταν ἐξεδιώχθησαν ἀπὸ τὴν Ἰβηρικὴ χερσόνησο ἀπὸ τοὺς ῥωμαιοκαθολικούς. Ἔτσι ἔγιναν ὑπεύθυνοι γιὰ τὸν θάνατο τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ στὴν Ἤπειρο καὶ ὑπεύθυνοι γιὰ τὴν σύλησι καὶ ρίψι στὰ Στενὰ τοῦ Βοσπόρου, τοῦ σώματος τοῦ Γρηγορίου.
3 – Οἱ Βυζαντινοὶ εἶχαν δώσει προηγουμένως τὸ παράδειγμα στοὺς Ὀθωμανούς: «Ὁ οἰκουμενικὸς πατριάρχης Γεννάδιος-Σχολάριος μᾶς πληροφορεῖ, σὲ ἐπιστολή του, πὼς τὸ 1450 ἕνας ὀπαδὸς τοῦ Πλήθωνος, ὀνόματι Ἰουβενάλιος, κατεδικάσθη ἀπὸ ἀπὸ μία ἀρχὴ τοῦ Δεσποτάτου τοῦ Μυστρᾶ ποὺ τοῦ ἔκοψε τὴν γλῶσσα καὶ τὸ δεξὶ χέρι καὶ τὸν ἔπνιξε στὴν θάλασσα» ἐπειδὴ δὲν ἦτο χριστιανός. (Δημήτρης Κιτσίκης, Περὶ Ἡρώων, Ἐκδόσεις Ἡρόδοτος, 2014).
4 -Ὅλες οἱ ἐξ Ἀποκαλύψεως θρησκεῖες (Ἰνδουϊσμός,Ἑβραϊσμός, Χριστιανισμός, Ἰσλάμ) ἀναγνωρίζουν τὸν Χριστό, εἶτε ὡς τὸν ἴδιο τὸν Θεό, (χριστιανισμός, ἰνδικὸς κρισναϊσμός -ὡς Κρίσνα, ὄνομα τοῦ Χριστοῦ), εἴτε ὡς εἷς ἐκ τῶν πέντε μεγίστων προφητῶν (Ἰσλάμ), τέλος ὡς παιδὶ τοῦ ἑβραϊκοῦ λαοῦ ποὺ ὅμως δὲν ἦτο ὁ ἀναμενόμενος ἀπὸ αὐτοὺς, ἀκόμη καὶ σήμερα, Σωτήρ). Δηλαδὴ ἐπὶ ὅλης τῆς Οἰκουμένης ὁ Χριστὸς εἶναι παρὼν ὡς κορωνὶς.
Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, ὅλες οἱ ἐξ Ἀποκαλύψεως Ἐκκλησίες, διοικοῦνται ἀπὸ ἕναν κλῆρο καλῶς ἐνοουμένων φαρισαίων πού, ἀντιθέτως τῶν μοναχῶν, ἐνδιαφέρονται πρωτίστως γιὰ τὴν καλὴ λειτουργία τους. Ἀντιπροσωπεύουν τὸν πεπτοκῶτο λαό τους. Κατόπιν μακρᾶς ἀντιθέσως στὴν εἴσοδο τοῦ φοβεροῦ δυτικοῦ διαλυτικοῦ σωβινιστικοῦ ἐθνικισμοῦ, οἱ Ἐκκλησίες ἀπεφάσισαν σωστὰ νὰ τὸν ἀποδεχθοῦν καὶ νὰ τὸν στηρίξουν γιὰ νὰ μὴν χάσουν ἐπαφὴ μὲ τὸν ἀσθενῆ λαό τους. Καὶ ἔτσι, μετὰ τὸ 1821, ἡ Ὀρθοδοξία σταδιακά, προσεχώρησε στὸν ἑλληνικὸ ἐθνικισμό. Ὡς πότε;
Δημήτρης Κιτσίκης 11 Ἀπριλίου 2021