Ἡ ἀντικειμενικὴ ὕπαρξις τῆς Ἐνδιαμέσου Περιοχῆς ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι τὴν ὥρισε ὁ ἴδιος ὁ Ἀριστοτέλης πρὶν ἀπὸ 2.300 χρόνια. Τὸ ἄρθρο τῆς Βικιπαιδείας ποὺ παρουσιάζει τὴν ἔννοια αὐτή, ἀναφέρει ὅτι «Ἡ Ἐνδιάμεση Περιοχὴ ἀποτελεῖ γεωπολιτικὸ μοντέλο, σύλληψη τοῦ καθηγητὴ Δημήτρη Κιτσίκη. Σύμφωνα μὲ αὐτό, ἡ Εὐρασία δὲν αποτελεῖται μόνον ἀπὸ δύο πολιτισμικὲς περιοχές, δηλαδὴ τήν Δύση (ἤ Δυτικὴ Εὐρώπη) καὶ τὴν Ἀνατολή (ἤ Ἄπω Ἀνατολή), ἀλλὰ καὶ ἀπὸ μία τρίτη ποὺ ὀνομάζεται Ἐνδιάμεση Περιοχή». Πράγματι, ὅταν τὸ 1962 ἔδωσα γιὰ πρώτη φορὰ τὸ ὄνομα «Région intermédiaire» στὴν πολιτισμικὴ αὐτὴ περιοχή (βλέπε, Dimitri Kitsikis, La Grèce et la Turquie au XXe siècle, Éditions Universitaires Européennes, 2019, σελίδα 11), μοῦ εἶχε ξεφύγει τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Ἀριστοτέλης εἶχε ἤδη ὁρίσει στὸ ἔργο του Πολιτικά, Η, 7) ἐπακριβῶς, χωρὶς ὅμως νὰ τὴν ὀνομάσῃ, τὴν Ἐνδιάμεση Περιοχὴ μεταξὺ Δύσεως καὶ Ἀνατολῆς. Ὅμως τὸ πλέον ἀξιοσημείωτο ἦταν πὼς οὐδεὶς ἕλλην ἱστορικὸς δὲν τὸ εἶχε προσέξει καὶ γι’ αὐτὸ δὲν ἠθέλησαν γιὰ ἀρκετὰ χρόνια νὰ υἱοθετήσουν τὸν ὁρισμό μου ὡς προερχόμενο ἀποκλειστικὰ ἀπὸ ἐμένα. Τρία χρόνια ἀργότερα, τὸ 1965, ὁ συνάδελφός μου στὴν Σορβόννη, τὸ μέλος τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας (Institut de France), Jean-Baptiste Duroselle , στὸ πολύκροτο βιβλίο του L’idée d’Europe dans l’Histoire, ποὺ ἐκατηγορήθη –καὶ μὲ ὕβρεις μάλιστα- ἀπὸ σχεδὸν ὅλους τοὺς Ἑλλαδῖτες καθηγητὲς τῶν ἑλληνικῶν πανεπιστημίων ὅτι δὲν ὑπεγράμμιζε ἐπαρκῶς τὴν συμβολὴ τῶν Ἑλλήνων στὸν εὐρωπαϊκὸ πολιτισμό, ἐνεπνεύσθη ἀπὸ τὸ ἔργο μου καὶ παρετήρησε πὼς ὁ Ἀριστοτέλης εἶχε ἤδη ἀναφέρει χωρὶς νὰ τὴν ὀνομάσει τὴν ἔννοια τὴς Ἐνδιαμέσου Περιοχῆς, γι’αὐτὸ καὶ στὸ παραπάνω βιβλίο μου ἔγραψα, στὴν ἴδια σελίδα 11: « Déjà, Aristote, au IVe siècle avant J.-C, disait que les Grecs, du point de vue du caractère, sont un mélange d’Asiatiques et d’Européens». Τὶ καὶ ἄν ὁ Ἀριστοτέλης δὲν μᾶς τοποθετοῦσε στὴν Δύσι, οἱ Ἕλληνες πολιτικοὶ ὅπως ὁ Κωνσταντῖνος Καραμανλῆς τὸν διέψευδε ἐπιμένοντας πὼς «ἀνήκομεν εἰς τὴν Δύσιν». Τότε μόνον ὁ Κοσμᾶς Μεγαλομμάτης καὶ ἐγὼ ὑπερασπισθήκαμε τὸν Duroselle ἔναντι τῆς ἀπιθάνου μετριότητος τῶν Ἑλλήνων πανεπιστημιακῶν διδασκάλων. Καὶ ὅμως, ἤδη τὸ 1950, ὁ ἐθνικοσοσιαλιστὴς πανεπιστημιακὸς καθηγητὴς Δημήτριος Βεζανῆς (1904-1968), στὸ ἔργο του, Ἡ αἰωνία νεότης τῶν Ἑλλήνων, εἶχε ἐπισημάνει ὅτι ὁ Ἀριστοτέλης ἐτοποθέτει τὸν ἑλληνικὸ πολιτισμὸ μεταξὺ τῶν βορείων (δυτικῶν) λαῶν καὶ τῶν ἀνατολικῶν λαῶν. Διότι ἔγραφε ὁ Ἀριστοτέλης: «Τὰ ἔθνη ποὺ κατοικοῦν σὲ τόπους μὲ ψυχρὸ κλῖμα καὶ ὅσα κατοικοῦν γύρω ἀπὸ τὴν Εὐρὠπη ἔχουν ἔντονες ψυχικὲς παρορμήσεις, ἔχουν ὅμως χαμηλότερη νοημοσύνη καὶ ἐπιδεξιότητα στὶς τέχνες. Ζοῦν πιὸ ἐλεύθερα, δὲν ἔχουν ὅμως πολίτευμα καὶ ἠμποροῦν νὰ ἐπιβληθοῦν σὲ γειτονικοὺς λαούς. Τὰ ἔθνη τῆς Ἀσίας ἔχουν καὶ δυνατὸ μυαλὸ καὶ κλίσι πρὸς τὶς τέχνες, τοὺς λείπει ὅμω ς ἡ ψυχικὴ ὁρμὴ καὶ γι’ αὐτὸ ὑποτάσσονται σὲ ἀπολυταρχικοὺς μονάρχες καὶ ζοῦν σὰν δοῦλοι. Τὸ ἑλληνικὸ γένος ὅμως, ἐπειδὴ ζεῖ σὲ τόπους ποὺ ἀπὸ γεωγραφικὴ ἄποψι εὑρίσκονται στὴν μέση [Ἐνδιάμεση Περιοχή], διαθέτει τὶς ἀρετὲς καὶ τῶν δύο. Δηλαδή, ἔχει δυνατὴ ψυχὴ καὶ ὀξὺ νοῦ καὶ διὰ τοῦτο καὶ ἐλεύθερο εἶναι καὶ ἀρίστη πολιτικὴ ζωὴ διάγει κι ἔχει τὴν δύναμι νὰ κυριαρχήσῃ ἐπάνω σὲ ὅλους, ἄν ἑνωθῇ πολιτειακά».(Ἀριστοτέλους, Πολιτικά, Βιβλίο Η΄, 1327β, 21-33). Γιὰ κοῖτα, ἀγαπητὲ Γραικύλε, πῶς ἄλλαξαν οἱ καιροὶ σὲ 2.300 χρόνια!
19/08/2021
