473 – Ὁ ἱστορικὸς ἐπιστήμων ὡς μελλοντολόγος

Ἡ ἱστορικὴ ἐπιστήμη χωλαίνει ὅταν περιορίζεται στὸ παρελθὸν καὶ ἐπιβάλλει στὸν ἑαυτό της θεματικούς, χρονικοὺς καὶ χωρικοὺς φραγμοὺς. Τὸ πρότυπο τοῦ μεγάλου ἱστορικοῦ ὑπῆρξε ὁ βρεταννὸς Ἀρνόλδος Τόϋνμπη (1889-1975) μὲ τὴν δωδεκάτομη πλανητικὴ ἱστορία του, ποὺ φέρει τὸν τίτλο A Study of History, τὸ δὲ πρότυπο τῶν ἀποτυχημένων ἱστοριῶν εἶναι ἡ πληθώρα τοπικῶν ἀφηγημάτων ποὺ περιορίζονται σὲ περιορισμένο θέμα χρόνο καὶ χῶρο. Ὁ ἄξιος ἱστορικὸς πρέπει νὰ χειρίζεται ταυτοχρόνως δύο ἐργαλεῖα: τὸ τηλεσκόπιο καὶ τὸ μικροσκόπιο, δηλαδὴ νὰ τοποθετῇ τὸν ἱστορικὸ ἄνθρωπο ταυτοχρόνως ἐντὸς τοῦ πλανήτου καὶ ἐντὸς τοὺ χωριοῦ του. Στὶς 24 Μαρτίου 1999 ξεκίνησε ὁ πλανητικὸς πόλεμος μὲ τὸν βομβαρδισμὸ τῆς Γιουγκοσλαυΐας ποὺ θὰ λήξῃ μὲ πυρηνικὸ Ἀρμαγεδδῶνα τριάντα χρόνια ἀργότερα, μὲ ὁλικὴ σύγκρουσι ΗΠΑ-Κίνας. Τὸ 2006 ἀπεφάσισα λοιπὸν νὰ διδάσκω κάθε χρόνο στοὺς φοιτητές μου ὄχι τὸ παρελθὸν ἀλλὰ τὸ μέλλον τοῦ πλανήτου, ὄχι ὡς προφήτης ἤ ἀστρολόγος ἀλλὰ ὡς μελλοντολόγος ἱστορικός. Ἤδη διανύω τὸ 13ο ἔτος τοῦ μαθήματος αὐτοῦ ποὺ δὲν ἐπαναλαμβάνει σὲ τίποτα τὰ προηγούμενα μαθήματα ἀλλὰ διδάσκει τὸ νόημα τῶν ἐξελίξεων τῶν γεγονότων εἰς τὸ γίγνεσθαι πρὸς τὴν τελικὴ καταστροφή. Στὸ πλανητικὸ αὐτὸ πλαίσιο ἐντάσσεται βεβαίως καὶ τὸ ἑλληνικὸ κρατίδιο ποὺ πορεύεται πρὸς τὴν ἀναπόφευκτη ἀναγέννησί του μὲ προορισμὸ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ ἑλληνισμοῦ στὴν συμπαντική του διάστασι. Ἡ αἰσιοδοξία μου ὡς πρὸς τὸ μέλλον τοῦ Γένους μας εἶναι ἀκατανίκητη βασισμένη καὶ μόνον σὲ ἀντικειμενικὰ στοιχεῖα ποὺ συνεχίζω νὰ παρουσιάζω κάθε χρόνο στοὺς φοιτητές μου.