Τακτικοῦ μέλους τῆς Καναδικῆς Ἀκαδημίας
Καθηγητοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ὀττάβας
Ἐπιτίμου Προέδρου τοῦ «Ἱδρύματος Δημήτρη Κίτσίκη» ΝΠΔΔ
Σημείωση: Ὁ Δημήτρης Κιτσίκης ἀναγνωρίζει ὡς μόνη ἑλληνικὴ γραφὴ τὴν πολυτονική
————————————————————–
Ἐδημοσιεύθη τὴν Δευτέρα 10 Ὀκτωβρίου 2016, στὸ ἔνθετο τῆς Ἐλεύθερης Ὤρας, σσ. 18-19
Ἐρώτηση: Τὶ ἀκριβῶς εἶναι τὸ Βυζαντινὸ πρότυπο διακυβερνήσεως;
Δημήτρης Κιτσίκης:
Μία παρηκμασμένη κοινωνία ἀντιγράφει, μαραίνεται καὶ ἀποβιώνει. Ἔτσι μᾶς λένε, νὰ γίνουμε ἡ Δανία τοῦ Αἰγαίου. Ἀπαντοῦμε, ὄχι. Ἡ Δανία νὰ γίνη ἡ Ἑλλὰς τῆς Εὐρώπης.
Ποῖο εἶναι τὸ πρότυπό μας διακυβερνήσεως, τελείως διαφορετικὸ ἀπὸ τὸ δυτικοευρωπαϊκὸ πρότυπο;
Τὸ δυτικὸ δὲν εἶναι διαλεκτικό. Εἶναι διχαστικό: Παποκαισαρισμὸς ἤ Καισαροπαπισμὸς ἤ χωρισμὸς βασιλέως καὶ πάπα (ἤ Ῥεπούμπλικας καὶ Ἐκκλησίας) ἤ κληρονομικὴ ἀπόλυτη μοναρχία (ἐγὼ εἶμαι τὸ κράτος ἔλεγε ὁ Λουδοβῖκος ΙΔ΄) ἤ συνταγματικὴ βασιλεία (ὁ βασιλεὺς βασιλεύει ἀλλὰ δὲν κυβερνᾷ).
Τὸ ἰδικό μας εἶναι διαλεκτικό. Δὲν εἶναι διχαστικό: Συναλληλία (ἀλλοιῶς Συμφωνία), δηλαδὴ ἰσοσκελὲς τρίγωνο: στὴν κορυφὴ ὁ Χριστός. Στὰ δύο ἄκρα σὲ ἴση ἀπόσταση ἀπὸ τὸν Χριστὸ, ἀπὸ τὴν μία ὁ μονάρχης, ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ οἰκουμενικὸς πατριάρχης ὡς Ἐκκλησία τοῦ λαοῦ, σὲ ἴση ἀπόσταση ὁ ἕνας ἀπὸ τὸν ἄλλο (διοικοῦν μαζί: τὸ ξῖφος καὶ τὸ πνεῦμα). Ὁ μονάρχης ἡγεμονεύει ἐλέῳ λαοῦ τοῦ Θεοῦ (ὀρθοδόξου λαοῦ) καὶ ὄχι ἐλέῳ Θεοῦ (πάπας). Πρότυπο, τὸ Βυζάντιο.
Τὸ βυζαντινὸ πρότυπο διακυβερνήσεως, βάσει τῆς συναλληλίας, ὁρίζει:
1 – Ὁ ἡγεμὼν πρέπει νὰ ἀνατραπῇ ἀπὸ τὸν λαὸ ἐὰν παύσῃ νὰ εἶναι ἐνάρετος.
2 – Ἡ λαϊκὴ ἐξέγερση ὅταν ἐπιβάλλεται, λόγῳ πνευματικῆς φθορᾶς τοῦ βασιλέως, εἶναι ἀναφαίρετο δικαίωμα τοῦ λαοῦ.
3 – Μόνη πηγὴ πολιτικῆς καὶ πνευματικῆς ἐξουσίας εἶναι ὁ ὀρθόδοξος λαός
4 – Ὁ βασιλεύς-αὐτοκράτωρ ὑπάρχει μόνον πρὸς ἐξυπηρέτηση τοῦ λαοῦ τῆς Ἐκκλησίας. Δὲν ἔχει, ὅπως ὁ Χριστός, κανένα προσωπικὸ δικαίωμα, παρὰ μόνον ὑποχρεώσεις. Τὸ «δίδαξόν μου τὰ δικαιώματά σου» εἶναι ἔννοια διαλεκτική: σημαίνει ὅτι ὁ λαὸς ἀναγνωρίζει ὅτι ὁ ἀπόλυτος μονάρχης εἶναι ὁ Χριστὸς καὶ ὁ λαὸς δοῦλος τοῦ Θεοῦ καὶ σὲ ἀνταπόδοση ὁ Θεὸς-μονάρχης δίδει τὸ αἶμα-σῶμα του, θυσιάζεται γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ὁ βασιλεύς, ὡς ἀνώτερος πνευματικὸς ἄνθρωπος, δὲν χρειάζεται κανένα ὑλικὸ κίνητρο γιὰ νὰ ἐξασκήσῃ τὸ λειτούργημά του, ἀντίθετα ἀπὸ τὸν κόσμο ποὺ ὁμοιάζει μὲ σκῦλο στὸ τσῖρκο, νὰ περιμένῃ τὴν ζάχαρη γιὰ νὰ κάμνῃ τὸ νούμερό του.
5 – Ὅσο ὁ ἡγεμὼν εἶναι ἐνάρετος, δηλαδὴ ἐνεργεῖ μὲ τὶς προδιαγραφὲς τῆς Ἐκκλησίας (στὴν ἀρχαιότητα τοῦ φιλοσόφου) παραμένει ἀποδεκτὸς ἀπὸ τὸν λαὸ καὶ κυβερνᾷ ὡς ἀπόλυτος μονάρχης. Στὴν τσαρικὴ Ῥωσία, ὁ θεσμὸς τοῦ τσάρου, ὡς πνευματικὸς κληρονόμος τοῦ ἰσαποστόλου Ἁγίου Μεγάλου Κωνσταντίνου, ἀνεβιβάζετο σὲ ὄγδοο μυστήριο τῆς Ὀρθοδοξίας καὶ ὁ τελευταῖος τσάρος μὲ τὴν οἰκογένεια του ἀνεγνωρίσθησαν ἅγιοι ἀπὸ τὸν λαὸ τῆς Ἐκκλησίας.
Αὐτὴ ἡ ἄμεση μυστικὴ σχέση μεταξὺ τοῦ σοφοῦ νομοθέτου (φιλοσόφου ἤ Ἐκκλησίας) ποὺ δρᾷ μέσῳ τοῦ ἡγεμόνος- καὶ τοῦ λαοῦ, χωρὶς ἐνδιαμέσους ἀντιπροσώπους, ὀνομάζεται ἄμεση δημοκρατία ἤ λαοκρατία, ἡ μόνη πραγματικὴ καὶ τέλεια δημοκρατία, ἐφ’ ὅσον ὁ λαὸς διοικεῖ ἄμεσα τὸν ἑαυτό του διὰ τοῦ ἑαυτοῦ του, δηλαδὴ μὲ τὴν ἀντανάκλασή του στὸν καθρέπτη ποὺ εἶναι ὁ ἀπόλυτος ἡγεμών.
Ὁ βυζαντινὸς βασιλεὺς δὲν ὑπῆρξε ποτὲ κληρονομικός. Πηγὴ τῆς ἐξουσίας του ἦτο ὁ λαός. Ὁ βασιλεὺς ἐξελέγετο, ἔστω καὶ τυπικά, ἀπὸ τοὺς τρεῖς λαϊκοὺς φορεῖς: τὸν στρατό, τὴν σύγκλητο (ὄχι κοινοβούλιο) καὶ τοὺς δήμους. Ἀνηγορεύετο μὲ τὶς ἐπευφημίες τῶν τριῶν αὐτῶν παραγόντων.
Ἐρώτηση: Ταιριάζει εἰς τοὺς Ἕλληνες τὸ πολίτευμα τῆς μοναρχίας;
Δ.Κ.
Κατὰ τὴν χιλιετία 3500-2500 π.Χ., οἱ βασιλεῖς-σαμάνες εἶχαν ἕναν μυθικὸ ῥόλο καὶ προσέφεραν τὰ σώματά τους πρὸς σφαγὴν ἤ καὶ ἔσφαζαν οἱ ἴδιοι τὸν ἑαυτό τους. Ὁ τελευταῖος μυθικὸς βασιλεὺς τῶν Ἀθηνῶν Κόδρος, ἐθυσίασε τὸν ἑαυτό του, ὅταν ἔμαθε ὅτι ἡ Πυθία τοῦ μαντείου τῶν Δελφῶν εἶχε εἰπῆ στοὺς Δωριεῖς ὅτι θὰ ἔχαναν τὸν πόλεμο κατὰ τῶν Ἀθηνῶν ἐὰν ἐφονεύετο ὁ βασιλεὺς Κόδρος. Τότε, ὁ Κόδρος ἐντύθη ξυλοκόπος, ἐπῆγε μόνος του στὸ στρατόπεδο τῶν Δωριέων μὲ τὴν πρόθεση νὰ σφαχθῇ καὶ γι’ αὐτὸ ἐπετέθη κατὰ τῶν Δωριέων, οἱ ὁποῖοι καὶ τὸν ἐφόνευσαν χωρὶς νὰ γνωρίζουν ποῖος ἦτο. Ὅταν τὸ ἔμαθαν ἐφοβήθησαν καὶ ἀπεσύρθησαν.
Ὁ σαμὰν ἔχει τὰ ἐξαρτήματά του, ὅπως ἕνας βασιλεὺς ἔχει τὸ σκῆπτρο του καὶ περιστοιχίζεται ἀπὸ τελετὲς καὶ τελετουργία. Εἶναι δὲ τὸ κέντρο μίας κοσμοθεωρίας. Δύναται νὰ κάμνῃ θαύματα, νὰ θεραπεύῃ, νὰ μαντεύῃ, νὰ προφητεύῃ, διότι ἔχει τὴν δυνατότητα νὰ ἐπικοινωνῇ ἄμεσα μὲ τὸν ὑπερβατικὸ κόσμο. Ἔτσι ὁ βασιλεὺς τῆς Γαλλίας, ὡς βασιλεὺς-ἱερεύς, ὁ Λουδοβῖκος Θ΄ (1214-1270), ποὺ ἀνεκηρύχθη ἅγιος τὸ 1297 ὡς saint Louis, ἦτο συνάμα ὁ ἀνώτατος δικαστὴς καὶ ἐθεράπευε τὶς ἀσθένιες μὲ τοποθέτηση τῶν χειρῶν του ἐπὶ τοῦ σώματος τοῦ ἀσθενοῦς. Τὸ σῶμα τοῦ Γάλλου βασιλέως παρωμοιάζετο μὲ τὴν ὅστια, δηλαδὴ μὲ τὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ, ὡς βασιλικὴ ὅστια.
Ἡ ἀντίληψη τοῦ κόσμου γιὰ τὸν σαμάνα δὲν ἦταν ἐδαφικὰ περιορισμένη, ἦταν οἰκουμενική. Ὁ πρῶτος μυθικὸς σαμὰν τοῦ ἑλληνικοῦ χώρου, ἦταν ὁ Διόνυσος. Ὁ Διόνυσος ποὺ ἀποκαλεῖται χωλὸς θεός, ταυροπόδαρος καὶ μὲ κέρατα, μερικὴ παραλλαγὴ τοῦ ὁποίου ἦταν ὁ Πὰν τῆς Ἀρκαδίας, ἦτο ἀρχικῶς ἕνας μυθολογικὸς βασιλεὺς, τοῦ ὁποίου τὸ σῶμα κατεσπαράσσετο μὲ ἱερατικὸ τρόπο ἀπὸ τοὺς ὑπηκόους του, γιὰ νὰ κατέβῃ στὸν Ἅδη καὶ νὰ ἀναστηθῇ (ὅπως ὁ Χριστός) παίρνοντας μαζί του στὸν Ὄλυμπο (τὸν Οὐρανό) τὴν παρθένο μητέρα του, τὴν Σεμέλη. «Τοῦτὸ ἐστι τὸ αἷμα μου» λέγει ὁ Χριστὸς προσφέροντας τὸν οἶνο, ὅπως καὶ ὁ Διόνυσος μὲ τὸ ῥίζωμα τῆς ἀμπέλου στὸν μεσογειακὸ χῶρο.
Ὁ σαμανισμὸς στὴν πολιτική του προέκταση εἶχε δύο χαρακτηριστικά. Τὸ πρῶτο χαρακτηριστικὸ ἦταν ἡ λαοκρατία. Ὁ σαμὰν ἠκολουθῆτο ἀπὸ τὸν λαό, ἄνδρες καὶ γυναῖκες, ὑπὸ μορφὴν σατύρων καὶ σιληνῶν, ἀδελφοὶ τῶν νυμφῶν. Τὸ δεύτερο χαρακτηριστικὸ ἦτο ὁ ἥρως. Τὸ σύμπλεγμα λαοκρατίας-ἥρωος ἔδωσε τὴν αὐτοκρατορία, τὴν λαοκρατικὴ μοναρχία, καὶ στὸν Δ΄ αἰῶνα τὸν Μεγαλέξανδρο. Προτοῦ ὅμως φθάσῃ ἡ παγκόσμια ἱστορία στὴν αὐτοκρατορικὴ διαλεκτικὴ σύνθεση τῆς λαοκρατικῆς μοναρχίας, ὁ μονάρχης-ἥρως ἐθυσιάσθη στὸν βωμὸ τῆς μετατροπῆς τῆς λαοκρατίας σὲ δημαγωγία.
Οἱ φυλετικοὶ ἀρχηγοὶ τὴς ἐποχῆς τῶν μετακινήσεων τῶν Δωριέων καὶ τῶν ἄλλων φυλῶν εἶχαν ἐξελιχθῆ σὲ κληρονομικοὺς βασιλεῖς ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ τὰ φύλα αὐτὰ εἶχαν ἀποκτήσει μόνιμες ἐγκαταστάσεις. Ὁ βασιλεὺς τῶν ὁμηρικῶν κοινωνιῶν ἦταν ἀρχηγὸς τοὺ στρατοῦ καὶ κυβερνήτης μὲ θρησκευτικὴ καὶ δικαστικὴ ἐξουσία. Στὴν Ἀθήνα, μετὰ τὸν θάνατο τοῦ Κόδρου (1089-1068 π.Χ.) οἱ ἀπόγονοί του ἔπαυσαν νὰ ὁρίζονται ὡς βασιλεῖς, ἀλλὰ ὡς κληρονομικοὶ ἄρχοντες. Ἀπὸ τὸ 753 π.Χ. οἱ ἄρχοντες ἔπαυσαν νὰ εἶναι κληρονομικοί. Ὁ πρῶτος τῶν ἀρχόντων ὠνομάζετο ἐπώνυμος ἐπειδὴ τὸ κάθε ἔτος ἔπαιρνε τὴν ὀνομασία του ἀπὸ αὐτόν, ὡς ἐπώνυμος ἄρχων.
Ἄλλωστε, στὶς περισσότερες περιοχὲς τοῦ ἑλληνικοῦ χώρου, ἐκτὸς τῶν Ἀθηνῶν, ἡ βασιλικὴ ἐξουσία δὲν κατηργήθη ποτέ, ὄχι μόνον στὴν Μακεδονία, ἀλλὰ καὶ στὴν Σπάρτη, ὅπου οἱ δύο κληρονομικὲς δυναστεῖες τῶν Ἀγιαδῶν καὶ τῶν Εὐρυποντιδῶν ἐβασίλευσαν ἀδιακόπως ἀπὸ τὸ 930 ἕως τὸ 192 π.Χ. μὲ τὸν πλέον φημισμένον βασιλέα ὅλων, τὸν σοσιαλιστὴ Ἄγιδα Δ΄ (244-241 π.Χ.) Ἡ βραχεῖα ἀθηναϊκὴ δημοκρατία ἀποτελεῖ ἐξαίρεση ἡ ὁποία κατεδικάσθη ἄλλωστε ἀπὸ τοὺς κορυφαίους φιλοσόφους τὴς ἐποχῆς, δηλαδὴ τοῦ Σωκράτους, τοῦ Πλάτωνος καὶ τοῦ Ἀριστοτέλους, φθάνοντας στὸν Πλήθωνα καὶ τὸν Ῥουσσὼ, στὸν ΙΗ΄αἰῶνα. Ἡ φήμη τῆς ἀθηναϊκῆς δημοκρατίας ἀπεκατεστάθη μόνον στὴν ἐποχὴ τοῦ δυτικοῦ Διαφωτισμοῦ, τὴν ἄνοδο τοῦ καπιταλισμοῦ καὶ τοῦ φιλελευθερισμοῦ, ἀποδεικνύοντας ὅτι τὸ ἀθηναϊκὸ πολίτευμα ἦταν βασισμένο στὴν ἰδεολογία τοῦ χρήματος.
Ἐρώτηση: Θεωρεῖτε ὅτι εἶναι ἐφικτὸς ἕνας αὐτοκρατορικὸς ἑλληνισμὸς μὲ ἐπίκεντρο τὴν Κωνσταντινούπολη;
Δ.Κ.
Ὁ φυσικὸς χῶρος τοῦ αὐτοκρατορικοῦ ἑλληνισμοῦ ἑστιάζεται σὲ δύο πόλεις θρύλους: Κωνσταντινούπολη καὶ Μυστρᾶς. Ὁ Ἕλλην βασιλεὺς στὴν Πόλη καὶ ὁ διάδοχος ὡς δοὺξ τοῦ Μυστρᾶ (ὄχι τῆς Σπάρτης). Ὁ Μυστρᾶς πρέπει, μὲ πολεοδομικὸ σχέδιο, νὰ οἰκοδομηθῇ γύρω ἀπὸ τὴν καστροπολιτεία, ὡς μητρόπολη τοῦ ἑλληνισμοῦ.
Ἐρώτηση: Ποία ἡ γνώμη σας γιὰ τὴν ἱστορική προσωπικότητα τοῦ Βασιλέως Κωνσταντίνου;
Δ.Κ.
Ὁ βασιλεὺς Κωνσταντῖνος ἔμαθε ἀπὸ τὰ παθήματά του. Ἔγινε σοφὸς στὴν ἐξορία. Ἔμαθε νὰ ἀγαπᾷ ὅλους τοὺς Ἕλληνες, εἴτε εἶναι κομμουνιστές, εἴτε φασιστές, εἴτε φιλελεύθεροι. Θὰ ἐπιστρέψῃ γιὰ νὰ ἑνώσῃ ὅλους τοὺς Ἕλληνες. Γιὰ νὰ τὸν βοηθήσουμε στὸ τιτάνειο ἔργο του συμφιλιώσεως, ἐπιθυμῶ νὰ ἀπαγορευθῇ κάθε ἀντικομμουνιστική ἤ ἀντιφασιστικὴ ῥητορικὴ ἀπὸ τοὺς μοναρχικοὺς πατριωτικοὺς κύκλους.
Ἐρώτηση: Θεωρεῖτε ὅτι τὰ ἑπόμενα ἔτη θὰ ἐπιστρέψῃ στὴν Ἑλλάδα ἡ βασιλεία;
Δ.Κ.
Εἶναι ἀναπόφευκτο νὰ ἐπιστρέψῃ. Σήμερα ἑλληνικὸ κράτος ὑπάρχει μόνον στὰ χαρτιά. Ὁ ἑλληνικὸς χῶρος ἔχει μεταμορφωθῇ σὲ μία χαβούζα διαφθορᾶς στὰ χέρια τῶν πολιτικάντηδων τοῦ κοινοβουλίου. Ἕνα τεράστιο γεωπολιτικὸ κενὸ ἔχει δημιουργηθῆ στὸν χῶρο τοῦ Αἰγαίου, κάτι ποὺ δὲν ἐξυπηρετεῖ τὶς Μεγάλες Δύναμεις. Ῥωσία καὶ Ἀμερικὴ ἐπιθυμοῦν τὴν ἐπάνοδο τοῦ Βασιλέως. Μόνον ἡ Γερμανία, ἡ Κίνα καὶ οἱ Ἄραβες ντζιχαδιστὲς δὲν τὸ ἐπιθυμοῦν. Προσοχὴ ὅμως: Ἐὰν ὁ Ἄναξ εἶναι διαφορετικὸς ἀπὸ τὸν Κωνσταντῖνο καὶ δὲν ἔχει προετοιμασθῇ νὰ κυβερνήσῃ ὡς βυζαντινὸς βασιλεύς, ὡς κατηχούμενος πλησίον τοῦ γέροντός του, ὡς μοναχός-βασιλεὺς μακριὰ ἀπὸ ὑλικὰ πλούτη, ἀναποφεύκτως θὰ ἐκδιωχθῆ καὶ πάλι, βάσει τοῦ νόμου τῆς Ἐνδιάμεσης Περιοχῆς, γιὰ νὰ ἀντικατασταθῇ μὲ ἄλλη δυναστεία. Διότι ὁ θεσμὸς τῆς μοναρχίας εἶναι διαχρονικός, οἱ συγκεκριμένοι βασιλεῖς ὅμως δὲν εἶναι.
