Στὶς 26 Ἰουνίου 2011, οἱ Ἀγανακτησμένοι (μὲ τὸ σωστὸ ἦτα, ὄχι τὸ ἰῶτα) τῆς πλατείας Συντάγματος, ἐνώπιον τῆς ἑλληνικῆς Βουλῆς, οἱ ὁποῖοι ἦσαν δικαιωματικὰ ὁ λαός, ἡ ῥωμαϊκὴ plebs (ὁ δῆμος), ἀπήτησαν τὴν διενέργεια δημοψηφίσματος, δηλαδὴ plebiscite (plebis= λαός καὶ scitum = διάταγμα).
Νά ὅμως ποὺ ἡ πολιτικὴ ἐπιστήμη ἀποφαίνεται πὼς οἱ δημοκρατίες ὅπως καὶ οἱ δικτατορίες χρησιμοποιοῦν δημοψηφίσματα καὶ δὲν ἀποκαλεῖ τὸ δημοψήφισμα πρὸς χάριν τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ συστήματος (κοινῶς δικτατορία) «ψευδοδημοψήφισμα». Μόνον μέσα ἀπὸ τὴν γνώση τῆς ἱστορίας αὐτοῦ τοῦ θεσμοῦ καὶ τὸν τρόπο ποὺ ἐχρησιμοποιήθη στὶς δυτικὲς κοινωνίες, ὑπάρχει τρόπος νὰ ἐννοήσουμε ἐπακριβῶς τί ἐννοοῦμε.
Ὁ Γιῶργος Ἀ. Παπανδρέου (ΓΑΠ) ἀπὸ τότε ποὺ πρωτοενεφανίσθη στὴν πολιτικὴ ζωή, ἐξέφρασε τὴν προτίμησή του γιὰ τὰ δημοψηφίσματα σὲ σχέση μὲ τὶς βουλευτικὲς ἐκλογές. Ἀνερριχήθη στὴν ἡγεσία τοῦ ΠΑΣΟΚ μὲ δημοψήφισμα, ὅταν τὸ 2004, ὡς μοναδικὸς ὑποψήφιος ἐξελέγη πρόεδρος τοῦ κόμματος, «κατόπιν ἀμέσου συμμετοχῆς ἑνὸς ἑκατομμυρίου πολιτῶν, μελῶν καὶ φίλων», διότι τὸ δημοψήφισμα εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένο μὲ τὴν ἔννοια τῆς «ἀμέσου δημοκρατίας», δηλαδὴ τῆς λαοκρατίας. Στὶς 16 Ἰουλίου 2011, γιὰ πολλοστὴ φορὰ ὁ ἑλληνικὸς τύπος, ὑπενθύμισε τὴν σταθερὴ πρόθεση τοῦ ΓΑΠ νὰ διεξάξῃ δημοψήφισμα. Ἔτσι ἐκείνη τὴν ἡμέρα, ἡ Ἐλευθεροτυπία μὲ πηχαῖο πρωτοσέλιδο τίτλο, ἔγραφε τὰ ἑξῆς: «Ἡ κυβέρνηση σχεδιάζει τὸ δημοψήφισμα ποὺ ἔχει ἀνακοινώσει ὁ πρωθυπουργὸς ὅτι θὰ γίνῃ τὸ φθινόπωρο γιὰ θέματα πολιτικοῦ συστήματος καὶ ὀργάνωσης τοῦ κράτους».
Ὅταν ἐλέγετο τὸν Ἰούλιο τοῦ 2011 ὅτι ἦταν «πρόθεση τῆς κυβερνήσεως» νὰ κάνῃ δημοψήφισμα αὐτὸ ἐσήμαινε στὴν πραγματικότητα «πρόθεση τοῦ ΓΑΠ στὴν κυβέρνηση τοῦ ὁποίου εἶχε παγιδεύσει τὸ ΠΑΣΟΚ», διότι, ἤδη ἀπὸ τὸ 2004, ὑπῆρχε σαφῇ διάκριση ΓΑΠ καὶ ΠΑΣΟΚ. Οἱ ἀπαράτσικοι τοῦ κόμματος, μὲ κύριο ἐκπρόσωπο τὸν Εὐάγγελο Βενιζέλο, πάντοτε ἐπέμεναν καὶ συνέχιζαν νὰ ἐπιμένουν γιὰ ἐκλογές, ἐλπίζοντας ὅτι θὰ τὶς ἔχαναν καὶ ὅπως τὸ 2007, νὰ κατηγορήσουν τὸν ΓΑΠ ὡς ὑπεύθυνο τῆς ἥττας ὥστε νὰ ἀναλάβη τὴν ἡγεσία ὁ Βενιζέλος. Ἡ ἀντεπίθεση τοῦ ΓΑΠ, ὅταν στὰ πρόθυρα τῆς ψήφου στὴν Βουλὴ τοῦ «Μεσοπροθέσμου», ἠπειλήθη μὲ ἀνταρσία «σὰν τὰ Ἰουλιανὰ τοῦ 1965», μὲ πρωτεργάτη τὴν Βάσω Παπανδρέου καὶ κρυφὸ «Βροῦτο» τὸν Βενιζέλο, συνίστατο στὸ νὰ ἐγκλωβίσῃ στὴν ἡγεσία τῆς κυβερνήσεως τὸν Βενιζέλο, ἀναβιβάζοντάς τον στὴν ἀντιπροεδρία καὶ δίδοντας του τὸ φοβερὰ φθοροποιὸ ὑπουργεῖο Οἰκονομικῶν, ἐνῷ ὡς εἰδικὸς τοῦ συνταγματικοῦ δικαίου ὁ τελευταῖος εἶχε ἀνεπαρκεῖς γνώσεις οἰκονομικῆς ἐπιστήμης. Ὁ πάντοτε ἀνυπόμονος νὰ ἀρπάξῃ τὴν ἐξουσία Βενιζέλος εἶχε πέσει στὴν παγίδα καὶ εἶχε ἀποδεχθῆ τὴν ἀναβάθμισή του κάνοντάς τον συνένοχο τοῦ ἀδιεξόδου.
Τὸ ΠΑΣΟΚ ἦταν ἡ δημιουργία τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου καὶ ὁ ΓΑΠ ποτὲ δὲν ἠσθάνθη ἄνετα μέσα σὲ αὐτὸ τὸ κόμμα. Χαρακτηριστικὴ ὑπῆρξε μία ἀνοικτὴ ἐπιστολὴ ποὺ τοῦ ἀπηύθυνε, στὶς 20 Ἰουνίου 2011, ἕνας παλαιός του φίλος, ὁ καθηγητὴς Γιάννης Βαρουφάκης, ποὺ τοῦ ἔλεγε: «Ἀγαπητὲ Γιῶργο, λίγο μετὰ τὶς ἐκλογὲς τοῦ 2009 δήλωνες ὅτι «εἴμαστε ἀντιεξουσιαστὲς στὴν ἐξουσία». Ἡ πλειοψηφία τῶν ὑπουργῶν σου σὲ στραβοκοιτοῦσε καὶ οἱ ἀντίπαλοί σου σὲ ἐχλεύαζαν. Ἦσουν μόνος ἐκείνη τὴν στιγμή. Ὅμως, στὸν βαθμὸ ποὺ σὲ γνωρίζω, ἦσουν αὐθεντικός. Άπὸ τότε ἐκύλησε πολὺ μολυσμένο νερὸ στὸ αὐλάκι… Ἔτσι ἤρθαμε στὸν Μάϊο τοῦ 2010 ὅπου σὲ ἐπερίμενε ἡ μεγαλύτερη ἀπόφαση ποὺ ἀναγκάστηκε νὰ πάρει ἕλληνας πρωθυπουργὸς σὲ καιρὸ εἰρήνης…Θὰ σοῦ πῶ κάτι ποὺ θὰ ἀκουστεῖ ἴσως οὐτοπικό…Πάρε ἀπόψε τὸ βράδυ τὸ ποδήλατό σου, μόνος σου, καὶ κατέβα στὴν Πλατεῖα Συντάγματος. Ἐκεῖ, μπορεῖ νὰ σὲ γιουχάρουν στὴν ἀρχή, ἀλλὰ βλέποντάς σε μόνο καὶ ἀποφασισμένο, θὰ παραμερίσουν νὰ περάσεις. Ζῆτα τὸν λόγο καὶ μίλησε στὸν συγκεντρωμένο κόσμο… Ἀμέσως μετά, χαιρέτησε τὸν κόσμο καὶ κινήσου πρὸς τὸ ποδήλατό σου. Καὶ τότε, γιὰ πρώτη φορὰ μετὰ ἀπὸ καιρό, δὲν θὰ νοιώθεις μόνος σου. Ἴσως γιὰ πρώτη φορὰ θὰ ἔχεις συμμετάσχει σὲ μία συγκλονιστικὴ στιγμὴ τῆς συμμετοχικῆς δημοκρατίας γιὰ τὴν ὁποία ἔχουμε πασχίσει μαζί, ξοδεύοντας μελάνι καὶ πολλὲς ὧρες συνεδριάσεων. Στὸ Σύνταγμα αὐτὲς τὶς ἡμέρες μπορεῖ νὰ μὴν ἔχουμε ἄμεση δημοκρατία –κάτι ποὺ ἀπαιτεῖ ὄχι μόνον συμμετοχικοὺς θεσμοὺς ἀλλὰ καὶ ἄσκηση ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας-ὅμως ἔχουμε μία ἀναβίωση τὴς ἀρχαίας ἀγορᾶς στὴν ὁποία ὁ ἀντιεξουσιαστὴς Γιῶργος θὰ ἔνιωθε σὰν στὸ σπίτι του».
Ὅταν στὶς 3 Ἰανουαρίου 2015, ὁ ΓΑΠ ἐπιτέλους ἀπεφάσισε νὰ κατέβῃ στὸ Σύνταγμα μὲ τὸ ποδήλατό του, ἱδρύοντας τὸ Κίνημα Δημοκρατῶν Σοσιαλιστῶν, μὲ τριάμισυ χρόνια ἀργοπορία, ἐν μέσῳ γιουχαϊσμάτων τοῦ ὄχλου, ἔγινε πλέον καθαρὸ ὅτι ἡ λαοκρατία, δηλαδὴ ἡ ἄμεση δημοκρατία, ἔστω καὶ μακροπροθέσμως, ἐπρόκειτο νὰ εἶναι παροῦσα στὶς μελλοντικὲς τύχες τοῦ ἑλληνισμοῦ.
